VONK Museumpark
Boutenslaan, Eindhoven
Een aantrekkelijk museaal landschap met landschappelijke en cultuurhistorische meerwaarde voor de Genneper Parken.
De stad en regio Eindhoven missen momenteel één plek waar de gehele geschiedenis op een aansprekende manier toegankelijk wordt gemaakt voor inwoners, nieuwkomers en toeristen. Museumpark VONK* gaat hier verandering in brengen. Hier komen historie, erfgoed, landschap, technologie allemaal samen in één museum over de identiteit van de stad en regio.
Studio Marco Vermeulen is gevraagd om het ruimtelijk ontwerp te maken voor de transformatie en uitbreiding van het preHistorisch dorp naar Museumpark VONK*. Het ruimtelijk ontwerp voor het museumpark zal, naast een aantrekkelijk museaal landschap ook ecologische, cultuurhistorische en landschappelijke meerwaarde bieden voor de omgeving.
Meer lezen? Het hele rapport met toelichting op het voorlopig ontwerp is hier te downloaden.
Het zoekgebied van VONK* ligt in het hart van dit beekdallandschap. Hier ligt een enorme kans voor structuurversterking en uitbreiding van het cultuurhistorische landschap en het klimaatrobuust maken van het gebied.
Het museumpark VONK* wordt tot 3,5 hectare uitgebreid. Hiervoor wordt een deel van het terrein van verkeersschool Leeuw en het baggerdepot als uitbreidingslocatie gebruikt. Het merendeel van het terrein van Leeuw, ongeveer 70%, blijft openbaar park. Door het huidige parkteerterrein voor de verkeersschool te transformeren naar openbaar groen, wordt de connectie tussen het Stadswandelpark en de Genneper Parken versterkt, het park maakt een sprong over de Boutenslaan.
De erfgrens van het museumpark loopt niet evenwijdig met de Boutenslaan, maar volgt juist de verkavelingstructuur van het beekdallandschap, haaks op de oorspronkelijk loop van de Tongelreep. Het museumgebouw wordt op afstand geplaatst van de Boutenslaan, zodat er vanaf deze weg, zichtlijnen langs het gebouw naar het park ontstaan. Over het openbaar gedeelte van het voormalige verkeersschoolterrein van Leeuw wordt een fiets- en wandelroute aangelegd die het huidige fietspad vervangt. Deze onverharde paden zijn gebaseerd op de historisch veedriften die hier ooit lagen en krijgen daarmee meer cultuurhistorische betekenis.
Door gebruik te maken van jonge aanplant ontstaat een jong cultuurlandschap dat zich overtijd kan evolueren tot een volwaardig onderdeel van de Genneper Parken.
Belangrijk voor zowel het Museumpark VONK* als de Genneper Parken is de zichtrelatie tussen de Boutenslaan en de Genneperweg. Enerzijds wil het museum graag zichtbaar zijn voor bezoekers, anderzijds dient het museumgebouw het zicht op de Genneper Parken niet te blokkeren. Er is een balans gevonden tussen deze op het oog tegenstrijdige wensen door twee vista’s te creëren die zowel zicht geven op het achterliggende park, als (een deel van) het museumgebouw.
Bovenstaand vogelvluchtperspectief laat de breed opgezette entree duidelijk zien. Er wordt een fijnmazig netwerk van fiets- en wandelpaden gerealiseerd. Zij vormen belangrijke recreatieve verbindingen tussen de Genneper Parken en de Boutenslaan. De rationele wegenstructuur refereert aan het historisch agrarisch karakter van de Genneper Parken en zijn gebaseerd op het historisch wegenpatroon van het 19e eeuwse landschap.
Bovenstaand beeld toont het VONK* museumgebouw dat geheel op het terrein van de Leeuw wordt gerealiseerd. Op de voorgrond zien we het openbaar toegankelijk terras, de fietsenstalling en de wandel- en fietspaden richting het Genneper Parken. De erfafscheiding is zoveel mogelijk landschappelijk vormgeven, zoals hier te zien door de brede heggen tussen openbaar park en terras.
In het inrichtingsplan vormen de gebiedskenmerken van het beekdallandschap het uitgangspunt. Een belangrijk streven is om zoveel veel mogelijk biodiversiteit te realiseren op het beschikbare oppervlak. In vergelijking met de huidige situatie wordt er 15% meer groen, 50% meer poelen en waterpartijen en 1,8 km aan nieuwe houtopstanden gerealiseerd. Bovendien zal er, na realisatie van dit plan, 2/3 minder verharding en bebouwing in het gebied zijn. We maken gebruik van jonge aanplant omdat deze tijdens hun groei veel CO2 vastleggen. Door de jonge aanplant ontstaat een jong cultuurlandschap dat zich overtijd kan evolueren tot een volwaardig onderdeel van de Genneper Parken. Zo leveren zowel het landschap als de bebouwing door het gebruik van massieve houtbouw, een bijdrage in de CO2-reductie doelstellingen.
Het voorgestelde ontwerp voor het Museumpark zorgt voor 15% meer groen, 50% meer poelen en waterpartijen en 1,8 km aan nieuwe houtopstanden.
Het museale concept van VONK* biedt kansen om het huidige preHistorisch dorp beter aan te laten sluiten op de omgeving. Het maken van zichtrelaties, met name aan de zuidzijde met de historische bolle akkers, versterkt de connectie en inbedding in het beekdallandschap.
Voor het nieuwe gedeelte van het Museumpark VONK* beginnen we niet met een leeg veld, de bestaande landschapselementen worden in het ontwerp verwerkt. Het groen talud van het baggerdepot met hoog opgaand struweel en populieren, wordt zoveel mogelijk intact gelaten. Er wordt één snede gemaakt, om met een zichtlijn de relatie te maken tussen het nieuwe en bestaande deel van het museumpark. Ook wordt het noordelijkst deel van het talud weggehaald, dit om ruimte te maken voor de benodigde parkeerplaatsen. De bestaande sloten, ten zuiden van het preHistorisch dorp en ten noorden van de Dahliatuin, worden in het museumpark VONK* meegenomen en behouden. De opslag van het preHistorisch dorp wordt getransformeerd tot de nieuwe locatie van het tijdvak ‘Jagers & Verzamelaars’. Hierdoor is er voldoende ruimte voor de overgangen tussen de tijdvakken en het plaatsen van de vonken.
2021
team
ir. Marco Vermeulen, ir. Wout Kruijer, ir. Bram Willemse, Msc. M.Arch. Bertus van Woerden
in samenwerking met
Opdrachtgever
Stichting Eindhoven Museum
Samenwerkingspartners
Van Helvoirt Groenprojecten
Civil support
Tinker
programma
museumpark, parkeerplaats, wandelpaden, amfitheater, boomkruinenpad, vuurplaats, terras, museum gebouw, poelen
status
voorlopig ontwerp
website
vonk.nl
volgend project:
Huis aan de Maas