Bouwen aan het landschap
Het Nederlandse landschap is door de eeuwen heen sterk gevormd door menselijke ingrepen. Van het verleggen van rivieren tot het droogleggen van polders, de strijd tegen en het leven met het water is een integraal onderdeel van de Nederlandse geschiedenis. Deze aanpassingen hebben ons niet alleen beschermd tegen overstromingen, maar ook landbouwgrond en leefruimte gecreëerd.
De groeiende bevolking en de bouw van steden en dorpen leidde ook tot een voortdurende transformatie van het landschap. Naast het waterbeheer zijn er talloze verdedigingswerken gebouwd, zoals kastelen, forten en waterlinies, die vaak nog zichtbaar zijn in het landschap. Deze bouwwerken hebben het land beschermd tegen vijanden en zijn getuigen van roerige tijden.
Hoewel veel van deze ingrepen duidelijke sporen achterlieten, verdwijnen deze sporen geleidelijk door veranderingen en modernisering. Oude verdedigingswerken worden overwoekerd door bossen en vroegere polders veranderen in stedelijke gebieden. Het Nederlands landschap is dynamisch en vergankelijk en elke aanpassing voegt een nieuw hoofdstuk toe aan een lange geschiedenis van menselijk ingrijpen.
De groeiende bevolking en de bouw van steden en dorpen leidde ook tot een voortdurende transformatie van het landschap. Naast het waterbeheer zijn er talloze verdedigingswerken gebouwd, zoals kastelen, forten en waterlinies, die vaak nog zichtbaar zijn in het landschap. Deze bouwwerken hebben het land beschermd tegen vijanden en zijn getuigen van roerige tijden.
Hoewel veel van deze ingrepen duidelijke sporen achterlieten, verdwijnen deze sporen geleidelijk door veranderingen en modernisering. Oude verdedigingswerken worden overwoekerd door bossen en vroegere polders veranderen in stedelijke gebieden. Het Nederlands landschap is dynamisch en vergankelijk en elke aanpassing voegt een nieuw hoofdstuk toe aan een lange geschiedenis van menselijk ingrijpen.
Leesbaar landschap
Het in waarde herstellen van oude structuren en landschappen draagt bij om het verleden weer inzichtelijk te maken. Dit kan op verschillende manieren: door historische elementen letterlijk terug te brengen in het landschap of bestaande overblijfselen opnieuw in het zicht te plaatsen. Ook kan een subtiele, nieuwe laag worden toegevoegd die een anekdotische verwijzing naar het verleden maakt, zonder het klakkeloos te kopiëren.
Dit spel tussen oud en nieuw creëert niet alleen visuele spanning, maar geeft ook inzicht in de veranderlijkheid van het landschap en onze relatie daarmee. Het benadrukt dat ons landschap nooit statisch is, maar voortdurend evolueert onder invloed van de tijd, de natuur en menselijk handelen.
Door oude structuren in te passen in huidige ontwerpen, kunnen de verhalen en herinneringen van het verleden teruggebracht worden in het dagelijks leven. Dit geeft niet alleen diepte aan het huidige landschap, maar nodigt ook uit tot reflectie op de interactie tussen mens en natuur.
Dit spel tussen oud en nieuw creëert niet alleen visuele spanning, maar geeft ook inzicht in de veranderlijkheid van het landschap en onze relatie daarmee. Het benadrukt dat ons landschap nooit statisch is, maar voortdurend evolueert onder invloed van de tijd, de natuur en menselijk handelen.
Door oude structuren in te passen in huidige ontwerpen, kunnen de verhalen en herinneringen van het verleden teruggebracht worden in het dagelijks leven. Dit geeft niet alleen diepte aan het huidige landschap, maar nodigt ook uit tot reflectie op de interactie tussen mens en natuur.
Tentoonstelling
Hoewel het een waardevolle benadering is om oude structuren en landschapselementen terug te brengen, is dit niet altijd mogelijk. Soms zijn de sporen uit het verleden verdwenen of zijn de verhalen te rijk en complex om te vertalen naar een landschappelijke ingreep. Tentoonstellingen en digitale reconstructies bieden alternatieven wanneer fysieke restauratie niet mogelijk is. Door gebruik te maken van moderne technologie kunnen historische lagen en verhalen worden gevisualiseerd, waardoor de diepere betekenis van het landschap zichtbaar en beleefbaar wordt.
Fysieke reconstructies, subtiele verwijzingen of moderne presentatievormen dragen bij aan het zichtbaar maken van de voortdurende wisselwerking tussen mens en landschap. Zo blijft ons erfgoed een levend onderdeel van de toekomst.
Fysieke reconstructies, subtiele verwijzingen of moderne presentatievormen dragen bij aan het zichtbaar maken van de voortdurende wisselwerking tussen mens en landschap. Zo blijft ons erfgoed een levend onderdeel van de toekomst.
wat doen wij?
projectLinie van de Eendracht
Langs de Eendracht, een zijarm van de Schelde, werd in 1583 de eerste echte waterlinie in de Nederlanden aangelegd. Hij was bedoeld om Zeeland en Tholen tegen een inval vanuit Brabant te beschermen. Dit bijzondere hoofdstuk in de (militaire) geschiedenis van Nederland is grotendeels verloren gegaan. Met de ontwikkeling van een thematische fiets- en wandelroute met, op strategische plaatsen, steunpunten in het landschap komt dit verhaal weer tot leven en wordt het gebied letterlijk weer op de kaart gezet.
projectZuiderwaterlinie
De zuiderwaterlinie loopt van Bergen op Zoom in het westen tot Grave in het meest oostelijke puntje van Noord-Brabant. De linie is belangrijk militair erfgoed, maar ook een culturele grens en ontmoetingspunt: tussen noord en zuid, rooms-katholiek en protestant, zand en klei, de harde en de zachte ‘g’. Tot op heden is de linie nog vrij onbekend bij het Nederlandse publiek en zelfs bij veel Brabanders.
Het onderzoek had als doel om de Zuiderwaterlinie historisch te onderzoeken en te komen tot een ontwikkelvisie waarin de waarde van de linie opnieuw op de kaart wordt gezet. Een belangrijk onderdeel van het ontwerpend onderzoek was het analyseren van het water- en bodemsysteem van de historische linie en om aan de hand daarvan te komen tot een toekomstige ontwikkelvisie voor het gebied.
Het onderzoek had als doel om de Zuiderwaterlinie historisch te onderzoeken en te komen tot een ontwikkelvisie waarin de waarde van de linie opnieuw op de kaart wordt gezet. Een belangrijk onderdeel van het ontwerpend onderzoek was het analyseren van het water- en bodemsysteem van de historische linie en om aan de hand daarvan te komen tot een toekomstige ontwikkelvisie voor het gebied.
projectLoopgraaf voor de Vrede
De Nederlandse krijgsmacht stelt zich in dienst van de vrede. Bijna nergens is deze paradox duidelijker dan op de Oirschotse heide, waar spectaculaire militaire oefeningen plaatsvinden boven publiek toegankelijke heidevelden. Deze Oirschotse heide is een van de laatste woeste gronden van Nederland, en een voorbeeld van het historische landschap van Brabant. De Loopgraaf voor de Vrede legt nadruk op zowel het landschap als het militaire gebruik door een uitsnede te maken in de bodem in de vorm van een vredesteken. Waarvandaan niet alleen de militaire training maar ook het het landschap en de unieke podzolbodem te bewonderen zijn.
projectDeltarium
Het gebied tussen Ravenstein en Lith transformeert de komende jaren tot een natuurrijk rivierenlandschap waarbij de Maas de ruimte krijgt om buiten zijn oevers te treden. In het nieuw te realiseren Deltarium wordt het verhaal van deze omgeving en de grotere context van de Nederlandse Delta en haar bewoners in beeld gebracht.
projectLuchtvaartobservatieligbank
Het landschapskunstwerk bevindt zich precies op het snijpunt van de Groene Corridor en de aanvliegroute van de luchthaven Eindhoven. De bank geeft ruimte aan reflectie op onze behoefte om ver te reizen, terwijl ons eigen landschap ook zoveel moois te bieden heeft. Het markeert tevens de entree van de (toekomstige) BIC campus.
projectDe verborgen vesting
Als een van de eerste uitwerkingen van de Vestingvisie is ‘Het meesterwerk van Menno van Coehoorn’ gerealiseerd onder een recent opgeleverde woonwijk in Bergen op Zoom. Tussen de heipalen van de bewoners bevindt zich een belangrijk deel van de restanten van de ooit zo beroemde vestingstad. En dat is nu toegankelijk! Het doel van de tentoonstelling is om het vestingverleden, zowel materieel (de relicten) als immaterieel (de verhalen en de geschiedenis) als een van de leidende thema’s te positioneren om Bergen op Zoom als aantrekkelijke stad om te recreëren op de kaart te zetten.
