Veel Rotterdammers hebben in de zomermaanden behoefte aan verkoeling. Dit wordt meestal gezocht in het open water, zoals aan de oever van het Tuschinski Park en de strandjes bij de Esch. Maar zwemmen in open water is in Rotterdam verboden, en omdat het water intensief gebruikt wordt door de beroepsvaart gaat dat in de toekomst niet veranderen.
Een drijvend zwembad kan een oplossing bieden. Maar aan welke veiligheidseisen moet zo’n drijvend zwembad voldoen? Welke voorzieningen moeten aanwezig zijn en welke locaties in Rotterdam zijn eigenlijk geschikt?. Het onderzoek Drijvende Zwemvoorziening Rotterdam geeft antwoord op deze vragen.
Een drijvend zwembad kan een oplossing bieden. Maar aan welke veiligheidseisen moet zo’n drijvend zwembad voldoen? Welke voorzieningen moeten aanwezig zijn en welke locaties in Rotterdam zijn eigenlijk geschikt?. Het onderzoek Drijvende Zwemvoorziening Rotterdam geeft antwoord op deze vragen.
2023
Onderzoek
Gemeente Rotterdam
×
Vroeger heel normaal
Rotterdam heeft tot het eind van de Tweede Wereldoorlog altijd veel drijvende zwembaden in de stad gehad. Tussen 1880 en 1960 werden door de hele haven drijvende zwembaden gebouwd. Deze zwemvoorzieningen bestaan in die tijd uit houten pontons met baden die in de rivier drijven.
Zwemmen vond plaats in het natuurlijke rivierwater en mannen en vrouwen zwommen gescheiden. De baden zijn populair als recreatiebad, maar worden ook veel gebruikt om zwemles te geven.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakten diverse zwembaden beschadigd of werden gesloopt om als brandhout te dienen. Halverwege de 20e eeuw wordt ingezien dat de waterkwaliteit van de Nieuwe Maas niet voldoende is om in te zwemmen en verdwijnen de resterende drijvende zwembaden weer uit de stad.
Zwemmen vond plaats in het natuurlijke rivierwater en mannen en vrouwen zwommen gescheiden. De baden zijn populair als recreatiebad, maar worden ook veel gebruikt om zwemles te geven.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakten diverse zwembaden beschadigd of werden gesloopt om als brandhout te dienen. Halverwege de 20e eeuw wordt ingezien dat de waterkwaliteit van de Nieuwe Maas niet voldoende is om in te zwemmen en verdwijnen de resterende drijvende zwembaden weer uit de stad.
Bijzondere situatie
Zwemmen in oppervlaktewater mag in Nederland eigenlijk overal, tenzij het nadrukkelijk verboden is. Het is vanwege gevaar wel verboden om te zwemmen bij vaargeulen, bruggen, sluizen en havens. Daarnaast geldt het Binnenvaartpolitiereglement waarin zwemmen rond vaarwegen, een brug, sluis, stuw, wachtplaats, haven of de ingang daarvan en bij meergelegenheden verboden is.
In Rotterdam bestaat een uitzonderlijke situatie: daar is zwemmen in oppervlaktewater ook verboden in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Dit betekent dat het overal in Rotterdam verboden is om te zwemmen in het oppervlaktewater.
In Rotterdam bestaat een uitzonderlijke situatie: daar is zwemmen in oppervlaktewater ook verboden in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Dit betekent dat het overal in Rotterdam verboden is om te zwemmen in het oppervlaktewater.
In plaats van te kiezen voor een drijvende zwemvoorziening op een vaste locatie, een typologie die in talloze steden al wordt toegepast, zou Rotterdam een verplaatsbaar concept kunnen ontwikkelen dat past bij de veranderende stad.
Themakaarten
Om een drijvend zwembad te kunnen realiseren moet de waterkwaliteit, de nautische veiligheid, de bereikbaarheid en de fysieke ruimte aan de kade in orde zijn. Aan de hand van drie deelkaarten worden deze aspecten geanalyseerd en komen een aantal geschikte locaties voor een drijvend zwembad naar voren.
Nautische Veiligheid
Op de Nieuwe Maas en de Schie komen binnenvaart, zeevaart, pleziervaart, passagiersvaart en vervoer over water samen. Hierdoor zijn deze wateren in vergelijking tot andere Europese steden een veel gevaarlijkere locatie voor een drijvend zwembad. Vanuit nautische veiligheid zijn alleen de binnenhavens een geschikte locatie voor een drijvend zwembad, en bij voorkeur in een haven die af te sluiten is middels een brug. Op die manier kan beroeps- en pleziervaart niet per ongeluk de haven in varen.
Op de Nieuwe Maas en de Schie komen binnenvaart, zeevaart, pleziervaart, passagiersvaart en vervoer over water samen. Hierdoor zijn deze wateren in vergelijking tot andere Europese steden een veel gevaarlijkere locatie voor een drijvend zwembad. Vanuit nautische veiligheid zijn alleen de binnenhavens een geschikte locatie voor een drijvend zwembad, en bij voorkeur in een haven die af te sluiten is middels een brug. Op die manier kan beroeps- en pleziervaart niet per ongeluk de haven in varen.
Verwachte waterkwaliteit
Zwemmen in oppervlaktewater vraagt om goede waterkwaliteit. Echter, dit wordt alleen bij aangewezen zwemlocaties gecontroleerd. Het water in de Nieuwe Maas en de Schie wordt niet getest op de aanwezigheid van bacteriën die gevaarlijk zijn voor zwemmers. Het is hierdoor niet duidelijk op welke locaties in de stad het water aan de eisen voldoet. Wel weten we dat de mate van doorstroming, aanwezigheid van riooloverstorten en afvalwaterlozing van woonschepen invloed kan hebben op de waterkwaliteit.
Zwemmen in oppervlaktewater vraagt om goede waterkwaliteit. Echter, dit wordt alleen bij aangewezen zwemlocaties gecontroleerd. Het water in de Nieuwe Maas en de Schie wordt niet getest op de aanwezigheid van bacteriën die gevaarlijk zijn voor zwemmers. Het is hierdoor niet duidelijk op welke locaties in de stad het water aan de eisen voldoet. Wel weten we dat de mate van doorstroming, aanwezigheid van riooloverstorten en afvalwaterlozing van woonschepen invloed kan hebben op de waterkwaliteit.
Hoogstedelijk en ruimte op de kade
Bij voorkeur ligt een drijvend zwembad in de buurt van een locatie waar veel mensen wonen. Daarnaast moet er ruimte op de kade beschikbaar zijn voor het aanleggen van een zwembad. In de kaart is aangegeven waar op dit moment geen (of nauwelijks) gebruik van de kade aanwezig is, en dus ruimte is. Dit betekent niet dat deze locaties nautisch veilig zijn en daarmee ook daadwerkelijk geschikt zijn als ligplaats voor een drijvend zwembad.
Bij voorkeur ligt een drijvend zwembad in de buurt van een locatie waar veel mensen wonen. Daarnaast moet er ruimte op de kade beschikbaar zijn voor het aanleggen van een zwembad. In de kaart is aangegeven waar op dit moment geen (of nauwelijks) gebruik van de kade aanwezig is, en dus ruimte is. Dit betekent niet dat deze locaties nautisch veilig zijn en daarmee ook daadwerkelijk geschikt zijn als ligplaats voor een drijvend zwembad.
Mogelijke locaties
Bij analyse van de drie deelkaarten blijkt dat het grootste gedeelte van het water niet geschikt is voor een drijvend zwembad. Een aantal locaties zijn nu al geschikt (groen). Sommige locaties hebben extra maatregelen nodig om een drijvend zwembad mogelijk te maken (geel). Een aantal locaties is alleen geschikt met behulp van veel extra ingrepen (oranje).
Bij analyse van de drie deelkaarten blijkt dat het grootste gedeelte van het water niet geschikt is voor een drijvend zwembad. Een aantal locaties zijn nu al geschikt (groen). Sommige locaties hebben extra maatregelen nodig om een drijvend zwembad mogelijk te maken (geel). Een aantal locaties is alleen geschikt met behulp van veel extra ingrepen (oranje).
Zwembadboot
In plaats van te kiezen voor een drijvende zwemvoorziening op een vaste locatie, een typologie die in talloze steden al wordt toegepast, zou Rotterdam een verplaatsbaar concept kunnen ontwikkelen dat past bij de veranderende stad.
Dit kan een rondvarend zwembadboot zijn of een modulair zwembad dat in de winter wordt afgebroken en elke zomer op een andere locatie wordt opgebouwd. Varen met water aan boord is niet eenvoudig of veilig, maar met een duwbak van het type ‘beunbak’ zou dit gerealiseerd kunnen worden. Het is nog onduidelijk of een zwembadboot in de Omgevingswet wordt gezien als een bouwwerk of een schip. Hiervoor is meer onderzoek nodig. Het verschil kan consequenties hebben voor de vergunningen, eisen en regels die worden gesteld aan het zwembad.
Dit kan een rondvarend zwembadboot zijn of een modulair zwembad dat in de winter wordt afgebroken en elke zomer op een andere locatie wordt opgebouwd. Varen met water aan boord is niet eenvoudig of veilig, maar met een duwbak van het type ‘beunbak’ zou dit gerealiseerd kunnen worden. Het is nog onduidelijk of een zwembadboot in de Omgevingswet wordt gezien als een bouwwerk of een schip. Hiervoor is meer onderzoek nodig. Het verschil kan consequenties hebben voor de vergunningen, eisen en regels die worden gesteld aan het zwembad.
