Het bouwen met fossiele materialen zorgt voor hoge CO2-uitstoot en uitputting van grondstoffen. Dit is niet langer houdbaar, het roer moet om. Bouwen met plantaardige materialen is een duurzaam alternatief. Bij het bouwen met planten slaan we twee vliegen in één klap: we voorkomen de CO2-uitstoot die vrijkomt bij het gebruik van fossiele materialen én de CO2 die de planten tijdens de groei onttrekken aan de atmosfeer wordt vastgelegd in het gebouw. Nieuwe technieken en productiemethoden zorgen voor nieuwe materialen met verrassende eigenschappen: uiterst stevig, maar toch licht van gewicht, brandveilig en eenvoudig bewerkbaar. Welke voordelen biedt plantaardig bouwen en welke impact heeft dit op ons wooncomfort, de natuur en de uitstoot van de bouwsector?

De Nederlandse delta, gevormd door rivieren en zee, is kwetsbaar. Door klimaatverandering staat de Delta onder druk van stijgende zeespiegel, dalende bodem en hevige regenval. Wij hebben het watersysteem in het verleden met moderne technieken naar onze hand gezet, maar de vraag is of deze strategie in de toekomst nog werkt. Nederland moet haar benadering herzien, waarbij water en bodem leidend zijn in ruimtelijke keuzes. Als we ons watersysteem herzien en meebewegen met het water, transformeert Nederland in een amfibisch landschap, waar natuur en wonen in balans zijn, met ruimte voor biodiversiteit en recreatie.

In Nederland strijden natuur, landbouw en de stad om kostbare ruimte: de natuur staat onder druk, de landbouw moet veranderen en tegelijkertijd is er een groeiende behoefte aan woningen. Gebouwen worden binnen dit spanningsveld vaak gezien als bedreiging voor de landbouw en natuur. Echter, door de hoge waarde van bouwgrond in combinatie met het verdienmodel van woningbouw kan bebouwing juist werken als hefboom voor de creatie van meer natuur! Zeker als de bebouwing zelf onderdeel wordt van de natuur, door toepassing van groene daken, te bouwen met plantaardige materialen en natuurinclusieve gevels. Op welke manier kan bebouwing bijdragen aan het versterken van de natuur in Nederland?

Nederland is een landbouwland. Maar liefst 60 procent van het landoppervlak in Nederland is gewijd aan landbouw, terwijl natuur maar 26 procent en bebouwing 14 procent van ons land in beslag neemt. Hoewel landbouw een flinke druk legt op de maatschappij, is de economische bijdrage relatief klein. Toch is de culturele waarde van het boerenland niet te onderschatten. De grootschalige landbouw veroorzaakt echter diverse problemen, zoals afnemende waterkwaliteit, hoge stikstofuitstoot, mestoverschotten, verlies aan biodiversiteit en verdroging. De landbouw zoals wij het kennen moet veranderen. Dit biedt echter ook kansen. Hoe kan de landbouwtransitie bijdragen aan een nieuw Nederlands landschap, waarin een verdienmodel voor de boer, voldoende gezond eten, robuuste natuur en lage emissies samen gaan?

Het Nederlandse landschap is door de eeuwen sterk beïnvloed door menselijk ingrijpen. Deze aanpassingen hebben het land beschermd en veilige leefruimte gecreëerd, maar ook zichtbaar veranderd. Oude structuren verdwijnen door modernisering, terwijl nieuwe lagen worden toegevoegd. Door historische elementen in het landschap te herstellen of subtiel te integreren, kunnen we het verleden weer leesbaar maken en ons erfgoed in de toekomst behouden. Wanneer herstel niet mogelijk is, kunnen tentoonstellingen en digitale reconstructies helpen om historische verhalen over te brengen. Hoe zorgen we ervoor dat ons historisch erfgoed een levend onderdeel van de toekomst blijft?

De ligging van Nederland heeft het land tot een belangrijke handelsnatie gemaakt, met een sterke transport- en logistieksector en een uitgebreid netwerk voor de uitwisseling van industriële gassen en andere grondstoffen. De transitie naar een duurzame economie vraagt om slimme aanpassingen van bestaande infrastructuren en nieuwe netwerken voor duurzame energie en grondstoffen zoals waterstof, elektriciteit, CO2 en biomassa. Dit zal leiden tot nieuwe industriële knooppunten. Daarnaast leggen opkomende bedrijfstakken, zoals de data-economie, logistiek, energieopwekking een ruimteclaim op ons (cultuur)landschap. Hoe kunnen we deze nieuwe industriële knooppunten en economieën worden ingepast met behoud van ons landschap?