ProRail is verantwoordelijk voor het onderhoud en beheer van de hoofdspoorweg-infrastructuur in Nederland. Onderdeel daarvan zijn circa 1.500 railgebonden gebouwen waarin zich systemen en installaties bevinden die het functioneren van het spoorwegnetwerk ondersteunen.
Veel van deze gebouwen zijn verouderd en moeten de komende jaren worden vervangen. De nieuwe gebouwen ontworpen door Prorail zijn modulair, circulair en bestaan uit geschakelde basismodules waarop, afhankelijk van de locatie, verschillende gevels geplaatst kunnen worden.
Het gevel ontworpen door Studio Marco Vermeulen bestaat uit één biobased standaard paneel met een patroon dat verwijst naar het spoor. Doordat het lijnenspel altijd doorloopt, ongeacht de oriëntatie van het paneel, ontstaat bij elke gevel een uniek patroon.
Veel van deze gebouwen zijn verouderd en moeten de komende jaren worden vervangen. De nieuwe gebouwen ontworpen door Prorail zijn modulair, circulair en bestaan uit geschakelde basismodules waarop, afhankelijk van de locatie, verschillende gevels geplaatst kunnen worden.
Het gevel ontworpen door Studio Marco Vermeulen bestaat uit één biobased standaard paneel met een patroon dat verwijst naar het spoor. Doordat het lijnenspel altijd doorloopt, ongeacht de oriëntatie van het paneel, ontstaat bij elke gevel een uniek patroon.
2023
Prorail
In samenwerking met
NPSP
×
Patroon
Functioneel en landschappelijk
Het patroon op de gevel moet uitdrukking geven aan de functionaliteit van Prorail en tegelijkertijd de circulaire, natuurinclusieve en landschappelijke ambities van Prorail.
Het lijnenspel is daarom zowel gebaseerd op de spoorwegkaart als op de organische patronen uit de Art Nouveau, een kunstbeweging die zijn bloeiperiode kende aan het einde van de 19e eeuw. Dezelfde periode waarin de spoorwegen hun grote groei doormaakten. Het ontwerp bestaat uit gebogen lijnen, boogstralen en organisch gevormde lijnen.
Wanneer deze worden samengevoegd op een railgebonden gebouw levert dat een willekeurig en gevarieerd beeld, waarbij de tegels een verschillende oriëntatie kunnen hebben.
Elke gevel uniek
De patronen op de gevels van de modulaire railgebonden gebouwen worden geconstrueerd uit panelen die allemaal gelijk zijn, en waarvan de vier zijden perfect op elkaar aansluiten, ongeacht de oriëntatie. De panelen worden in willekeurige richtingen gedraaid , en vervolgens samengevoegd tot gevel. Hierdoor ontstaat een doorlopende geveltekening zonder herhaling. Door dit systeem krijgt elk railgebonden gebouw een totaal unieke gevel.
Het patroon op de gevel moet uitdrukking geven aan de functionaliteit van Prorail en tegelijkertijd de circulaire, natuurinclusieve en landschappelijke ambities van Prorail.
Het lijnenspel is daarom zowel gebaseerd op de spoorwegkaart als op de organische patronen uit de Art Nouveau, een kunstbeweging die zijn bloeiperiode kende aan het einde van de 19e eeuw. Dezelfde periode waarin de spoorwegen hun grote groei doormaakten. Het ontwerp bestaat uit gebogen lijnen, boogstralen en organisch gevormde lijnen.
Wanneer deze worden samengevoegd op een railgebonden gebouw levert dat een willekeurig en gevarieerd beeld, waarbij de tegels een verschillende oriëntatie kunnen hebben.
Elke gevel uniek
De patronen op de gevels van de modulaire railgebonden gebouwen worden geconstrueerd uit panelen die allemaal gelijk zijn, en waarvan de vier zijden perfect op elkaar aansluiten, ongeacht de oriëntatie. De panelen worden in willekeurige richtingen gedraaid , en vervolgens samengevoegd tot gevel. Hierdoor ontstaat een doorlopende geveltekening zonder herhaling. Door dit systeem krijgt elk railgebonden gebouw een totaal unieke gevel.
Het lijnenspel is gebaseerd op functionaliteit van de spoorwegkaart en de natuurlijke organische patronen uit de Art Nouveau.
Bio-composiet
De gevelpanelen worden gemaakt van bio-composiet: een vezelversterkte kunststof die uit hernieuwbare ingrediënten bestaat. Bij de productie worden natuurlijke vezels gemengd met een biohars en in een mal geperst. Als ingrediënten voor de hars worden natuurlijke oliën, koolhydraten en natuurlijke fenolverbindingen (zoals tannine en lignine) gebruikt. Als vezels kunnen riet, vlas en andere gewassen gebruikt worden. Omdat de biohars vaak transparant zijn, bepalen de kleuren en texturen van deze vulmiddelen het uiterlijk van het materiaal. Voor de railgebonden gebouwen wordt gebruikgemaakt van Nabasco 8010 van NPSP.
Natuurinclusief
Dieren hebben voedsel, een schuilplaats en (vaak) een nestplaats nodig. Als een van deze onderdelen ontbreekt, kunnen de soorten er niet overleven. Vaak is er in de directe omgeving van de onderstations vegetatie (bomen, struiken, gras, kruiden). Daar kunnen veel dieren voedsel vinden. Maar het ontbreekt vaak aan goede schuilplaatsen en nestgelegenheden, waardoor de betreffende diersoorten niet optimaal gebruik kunnen maken van het omringende gebied.
Juist in het geval van de railgebonden gebouwen van ProRail, die in veel verschillende landschappen staan, is het interessant om deze natuurinclusief te ontwerpen, omdat veel verschillende soorten op veel verschillende plekken hiervan profijt hebben.
Achter de panelen wordt ruimte gemaakt voor nestkasten met schuilplaatsen en nestgelegenheden voor vogels (zoals de huismus, ringmus, boomklever, bonte vliegenvanger, koolmees, kuifmees, pimpelmees en de zwarte mees), insecten (zoals de wilde bij, vlinders) en vleermuizen. Per orderstation wordt bepaald op welke gevel-oriëntaties en hoogtes het zinvol is om nestkasten op te hangen en invlieggaten in het paneel te boren. Hierdoor is het mogelijk om te sturen op één specifieke soort binnen een bepaald gebied en daarmee bedreigde diersoorten extra te ondersteunen.
Juist in het geval van de railgebonden gebouwen van ProRail, die in veel verschillende landschappen staan, is het interessant om deze natuurinclusief te ontwerpen, omdat veel verschillende soorten op veel verschillende plekken hiervan profijt hebben.
Achter de panelen wordt ruimte gemaakt voor nestkasten met schuilplaatsen en nestgelegenheden voor vogels (zoals de huismus, ringmus, boomklever, bonte vliegenvanger, koolmees, kuifmees, pimpelmees en de zwarte mees), insecten (zoals de wilde bij, vlinders) en vleermuizen. Per orderstation wordt bepaald op welke gevel-oriëntaties en hoogtes het zinvol is om nestkasten op te hangen en invlieggaten in het paneel te boren. Hierdoor is het mogelijk om te sturen op één specifieke soort binnen een bepaald gebied en daarmee bedreigde diersoorten extra te ondersteunen.
Juist in het geval van de railgebonden gebouwen van ProRail, die in veel verschillende landschappen staan, is het interessant om deze natuurinclusief te ontwerpen.
Gevelopbouw
De opbouw van het gevelsysteem bestaat uit drie lagen: de nestkasten, een rachels en de biobased gevelpanelen. De rachels worden met aluminium steunen aan de achterconstructie bevestigd, waardoor ruimte ontstaat tussen de constructie en de gevel voor nestkasten.
Bij het ontwerp van de nestkasten is het doel om aan zoveel mogelijk soorten huisvesting te bieden binnen een enkele gevelmodule. Daarvoor zijn twee cassettes met nestkasten ontworpen die voor het hele gebouw gelijk zijn. Het gevelpaneel dat voor deze nestkasten geplaatst wordt heeft openingen met verschillende diameters die elk toegang bieden tot een specifieke diersoort. Bij draaiing van het paneel komen steeds andere gaten voor de nestkasten. Per locatie wordt bepaald welke invliegopeningen in het paneel doorboord worden.
Bij het ontwerp van de nestkasten is het doel om aan zoveel mogelijk soorten huisvesting te bieden binnen een enkele gevelmodule. Daarvoor zijn twee cassettes met nestkasten ontworpen die voor het hele gebouw gelijk zijn. Het gevelpaneel dat voor deze nestkasten geplaatst wordt heeft openingen met verschillende diameters die elk toegang bieden tot een specifieke diersoort. Bij draaiing van het paneel komen steeds andere gaten voor de nestkasten. Per locatie wordt bepaald welke invliegopeningen in het paneel doorboord worden.
De gevel van de railgebonden gebouwen langs het spoor kan meebewegen met de verandering in het landschap door verschil in kleur en het type vezel dat wordt gebruikt bij de productie van de panelen.
Landschappelijke inpassing
Het spoor doorsnijdt alle landschappen van Nederland. Daaronder vallen niet alleen natuurgebieden, maar ook de voor- en achterkanten van Nederlandse dorpen, steden en industrieterreinen. De gevel van de railgebonden gebouwen langs het spoor kan meebewegen met de verandering in het landschap door verschil in kleur en het type vezel dat wordt gebruikt bij de productie van de panelen. Hierdoor worden de gebouwen een weerspiegeling van het landschap waar ze in staan.
